Stanowisko Fundacji w Sejmie RP!

Podczas trzeciego dnia 74. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 kwietnia 2023 r. odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o świadczeniu wspierającym. O części założeń tego projektu pisaliśmy już tutaj. Jako fundacja skierowaliśmy do Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marleny Maląg pismo, w którym komentowaliśmy rozwiązania dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego.

O budzących wątpliwości mechanizmach rozmawialiśmy z trzema Posłami na Sejm RP (w tym jednym z partii rządzącej), którzy w przeszłości podnosili kwestię zakazu pracy związanego ze wspomnianymi wyżej formami wsparcia ze strony państwa. Poseł Grzegorz Braun, będący członkiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, posiłkując się stanowiskiem Fundacji Mukobohaterowie powiedział z mównicy sejmowej:

(...) Więc dziękuję też tym, którzy się upominają. Teraz... Panie projektodawczynie, sprawozdawczynie tego projektu. Pani Poseł powiedziała, że to jest dogłębnie i szeroko skonsultowane. Ja tu mam taki liścik do Pani Minister Maląg skierowany. Na pewno Pani Minister jak wszystko tam dostała na biurko i jest to gdzieś w jakiejś przegródce! Świeże pismo... Fundacja Mukobohaterowie pisze o tym Pani projekcie. Mukobohaterowie od mukowiscydozy, rzecz jasna. No i tutaj... takie bardziej soczyste cytaty: „Stoimy na stanowisku, że ograniczenie funkcji zarobkowej pracy opiekuna do tak niskiej kwoty prowadzi do patologii współżycia społecznego”. I ja się z tym zgadzam. Bo ustanawianie limitów ile wolno robotnemu człowiekowi zarobić. To jest demoralizujące, nie tylko dla tego człowieka i zniechęcające, ale jest demoralizujące dla ogółu. Więc, szanowni państwo... (Dzwonek) Trzy zdania Pani Marszałek? Konfederacja składała już parokrotnie poprawkę znoszącą jakiekolwiek limity zarobkowania dla opiekunów osób, które wymagają takiej opieki. To jest skandal, żeby ludzi zamykać „w getcie” i utrzymywać pod jakąś poprzeczką, jeżeli mają nie tylko ochotę, wolę, ale i zdolność i zapobiegliwość, która im umożliwia zarobkowanie. Jeśli już jakiekolwiek limity ustanawiacie no to podnieście je radykalnie.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Paweł Wdówik odniósł się w swoim wystąpieniu do wypowiedzi Pana Posła. Powiedział, co następuje:

Ja naprawdę jestem zwolennikiem dialogu. Jestem wdzięczny i posłom Lewicy, i posłom Konfederacji za merytoryczne wypowiedzi, a panu Grzegorzowi Braunowi zwłaszcza za dostrzeżenie wymiaru podmiotowego osoby z niepełnosprawnością.

O dialogu mówiła także Poseł Teresa Wargocka, która przedstawiała stanowisko partii rządzącej. Zaznaczyła następujące:

Bardzo ważny w tym projekcie, w tym nowym świadczeniu jest fakt, że to świadczenie jest bardzo przemyślane, przedyskutowane z organizacjami opiekunów osób niepełnosprawnych.

Podczas przedstawiania projektu w mediach i na sali plenarnej Sejmu RP, zarówno przedstawiciele partii rządzącej, jak i rządu wielokrotnie podkreślali, że rozwiązania są przedyskutowane ze stroną społeczną. Warto jednak zwrócić uwagę na następujące fakty. Strona rządowa opublikowała projekt Ustawy, nad którą prace trwają od wielu lat, w Rządowym Centrum Legislacji w dniu 24 marca 2023. Został on skierowany do konsultacji międzyresortowych, które były wyznaczone zaledwie do 27 marca. Projekt już 4 kwietnia został przyjęty przez Rząd, a 7 kwietnia 2023 roku został skierowany do Sejmu RP i tydzień później odczytany na posiedzeniu. Przypominamy, że art. 4 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której Polska jest stroną, nakłada następujące podstawowe obowiązki na państwo (podkreślenie własne):

Państwa Strony będą ściśle konsultować się z osobami niepełnosprawnymi, a także angażować te osoby, w tym niepełnosprawne dzieci, w te procesy, za pośrednictwem reprezentujących je organizacji.

Podczas wystąpienia w Sejmie RP wiceminister Paweł Wdówik powiedział, że:

Słuchamy tego, co mówią środowiska. Państwo mówią, że nie ma konsultacji – w sensie formalnym rzeczywiście tych konsultacji nie było, natomiast ustawa została upubliczniona w momencie, kiedy była gotowa, i do dzisiaj jest upubliczniona.

Pragniemy jednak wrócić jeszcze do wystąpienia Poseł Teresy Wargockiej, która podczas swojego przemówenia wygłosiła następujące słowa:

To, co jest najważniejsze: rodzina z osobą niepełnosprawną wybierze, czy pobiera nowe świadczenie wspierające, czy zostaje w starym systemie. W starym systemie opiekun ma możliwość dodatkowej pracy i powiększania dochodów swojej rodziny. Zdecyduje rodzina i osoba niepełnosprawna. Nie będzie decydował polityk.

Pozostawimy te słowa bez komentarza, cytując jedynie słowa Dyrektor Biura Generalnego MRiPS (podkreślenie własne), w odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji publicznej, o którym pisaliśmy tutaj:

(...) osoby, które nabyły lub nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego za okres przed wejściem w życie ustawy, będą mogli zachować do niego prawo na zasadzie ochrony praw nabytych, na dotychczasowych warunkach, tj. w szczególności bez możliwości podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

(...)

Tak więc, jeśli osoba niepełnosprawna nie będzie korzystała ze świadczenia wspierającego, to jej opiekun otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, w pełni zachowa prawa nabyte do otrzymywanego świadczenia, tj. będzie mógł je dalej pobierać na dotychczasowych zasadach (czyli bez możliwości dorabiania)

Wygląda na to, że rząd w sposób intencjonalny nie rozszerza prawa do pracy na osoby, które znajdują się w dotychczasowym systemie. Dzieje się tak mimo słów zrozumienia, które padły z mównicy sejmowej. Posłanka z partii rządzącej powiedziała:

Wiemy, że (Dzwonek) opiekunowie osób niepełnosprawnych w takiej sytuacji, jaką mamy na rynku pracy, chodzi o możliwość pracy zdalnej, też chcieliby realizować swoje ambicje zawodowe.

Jako fundacja wyrażamy swoje obawy związane z dużym ryzykiem pozostania znacznej części opiekunów chorych na mukowiscydozę w starym systemie, który jest obarczony wątpliwościami konstytucyjnymi (zakaz pracy), a także niezrozumienie dla wprowadzanych limitów ograniczających dorabianie. Nasze stanowisko umieszczamy poniżej.

Kliknij na miniaturę, aby otworzyć w nowej karcie

Tymczasem, 7 marca 2023 roku został powołany Komitet Inicjatywy Ustawodawczej “STOP zakazowi pracy” na rzecz zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. O inicjatywie obywatelskiej, w ramach której podejmowana jest próba zebrania 100 tys. podpisów można przeczytać więcej na stronie stopzakazowipracy.pl. W mediach społecznościowych grupy obywateli znajdują się wyraźne deklaracje, o tym, że rządowy projekt niczego nie zmienia w kwestii aktualności podejmowanych postulatów.