6 sierpnia 2023 r. zwróciliśmy się do NFZ z wnioskiem o udostępnienie aktualnej liczby pacjentów, którzy są włączeni do programu lekowego „LECZENIE CHORYCH NA MUKOWISCYDOZĘ (ICD-10: E84)” oraz dodatkowo takich, którzy zostali wyłączeni z niego (po spełnieniu kryteriów wyłączenia z programu). Jako formę udostępnienia informacji wskazaliśmy tabelę, która reprezentowałaby dane z podziałem na poszczególne placówki lecznicze oraz z podziałem na poszczególne terapie tj. z zastosowaniem:
- iwakaftoru w monoterapii
- lumakaftoru w skojarzeniu z iwakaftorem
- tezakaftoru/iwakaftoru w skojarzeniu z iwakaftorem
- eleksakaftoru/tezakaftoru/iwakaftoru w skojarzeniu z iwakaftorem
9 sierpnia NFZ poinformował nas, że „wymagany przez wnioskodawcę poziom szczegółowości danych nie jest związany z działalnością państwa oraz, że informacje o sposobie leczenia pacjentów, tj. zastosowanych terapiach, połączeniu leków w konkretnym rozpoznaniu chorobowym, czyli dane dotyczące sfery prywatnej i stanu zdrowia pacjentów, nie stanowią informacji publicznej i tym samym nie podlegają udostępnieniu”.
29 sierpnia 2023 r. wnieśliśmy skargę na bezczynność Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 6 sierpnia 2023 r. Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, reprezentowany przez radcę prawnego, w odpowiedzi z dnia 12 września 2023 r. na skargę wniósł o jej oddalenie.
Skorzystaliśmy z pomocy prawnej udzielonej nam przez Sieć Obywatelską - Watchdog Polska. W sprawę zaangażował się ekspert prawny pan Piotr Rzekiecki, zainteresowany jawnością życia publicznego. Prezesowi NFZ zostało zarzucone złamanie przepisów postępowania, a także prawa materialnego. Wskazane zostało m.in, że:
Odmowę udostępnienia informacji Organ motywuje tym, że żądane dane dotyczą sfery prywatnej i stanu zdrowia, a ich ujawnienie mogłoby naruszyć dobra osobiste pacjentów. W tym zakresie należy podkreślić, że przedmiotem złożonego przez nas wniosku były wyłącznie dane statystyczne. Wbrew obawom Prezesa NFZ dane osobowe, życie prywatne i rodzinne konkretnych osób nie jest w jakikolwiek sposób zagrożone. Udostępnienie interesujących nas danych w żaden sposób nie może zostać powiązane z indywidualną jednostką i nie może skutkować naruszeniem jej dóbr osobistych.
Niezależnie od tego należy podkreślić także, że nawet jeżeli udostępnieniu informacji sprzeciwiałaby się potrzeba ochrony prywatności osób fizycznych, to w tym zakresie Organ był zobowiązany do wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji. Tego rodzaju rozstrzygnięcie musi być poprzedzone procedurą uregulowaną w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz musi zawierać wszystkie obligatoryjne składniki decyzji. Organ nie dochował tego obowiązku, dlatego z przyczyn formalnych, niezależnie od zasadności przedstawionej przez siebie argumentacji, nie rozpoznał wniosku w prawidłowy sposób, a w konsekwencji znalazł się w stanie bezczynności.
Przytaczamy poniżej fragment uzasadnienia wyroku sądowego, który zapadł w tej sprawie:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Skarga w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 6 sierpnia 2023 r. jest dopuszczalna.
(...)
Wbrew zatem pienwotnemu stanowisku organu wyrażonemu w odpowiedzi do wnioskodawcy z dnia 9 sierpnia 2023 r., żądane informacje dotyczą sprawy publicznej. Żądanie nie dotyczyło bowiem informacji o stanie zdrowia, ale liczby pacjentów (włączonych do programu lekowego i liczby pacjentów wyłączonych z programu lekowego). Wnioskodawca określił przy tym sposób i formę udostępnienia informacji żądając przyporządkowania liczby pacjentów do placówki wraz z podziałem na poszczególne terapie. Żądana informacja odnosi się zatem bezpośrednio do sprawy publicznej, tj. liczby osób korzystających z programów lekowych finansowanych ze środków publicznych i liczby osób wyłączonych z programu lekowego i dotyczy działalności organu.
(...)
Rozpoznając skargę na bezczynność organu w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 6 sierpnia 2023 r. Sąd stwierdził, że organ na dzień wniesienia skargi pozostawał w bezczynności w rozpatrzeniu wniosku. Organ nie udostępnił bowiem żądanej we wniosku informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku, jak również nie wydał w tym terminie decyzji o odmowie jej udostępnienia. Nie informował też wnioskodawcy, że nie posiada żądanej informacji.
Ostatecznie NFZ 2 października 2023 r. wydał decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Tę decyzję zaskarżyliśmy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ponownie korzystając ze wsparcia pana Piotra Rzekieckiego. W tej sprawie wyrok ma zostać wydany 26 kwietnia 2024 roku.
Przedstawiamy poniżej wniosek wraz z odpowiedzią NFZ, pisma procesowe oraz wyrok.
Kliknij na miniaturę, aby otworzyć w nowej karcie